EXILIO

Op 31 maart 1492 verdreven de Reyes Católicos of Katholieke Koningen de joden uit Castilië en Aragon. Tussen 70.000 en 170.000 mensen werden voorgoed uit het Iberisch Schiereiland verbannen. Deze cd getuigt van de ballingschap van een heel volk, maar soms gaat het ook over de treurnis van iemand die zijn geliefde moet missen. De Joodse diaspora is naderhand met allerlei culturen in contact gekomen. La Roza Enflorese en het Alfama strijkkwartet wil dit repertoire op een persoonlijke manier aan het publiek voorstellen: ze vullen het Joods-Spaans repertoire aan met polyfonie uit de Spaanse renaissance en met nieuwe composities van Philippe Malfeyt o.a. op gedichten van Pablo Neruda.

Ir me queria (track1 - Exilio). © Manuel Mohino

Toen Flagey in 2013 La Roza Enflorese een creatie-opdracht gaf, kwamen meteen twee ideeën bij ons op: samenwerken met een klassiek ensemble (wat is klassieker dan een strijkkwartet?) en eens een ander repertoire aanboren dan de Sefardische traditie die ons al jaren bezig hield. Die twee beslissingen verrijkten grondig onze aanpak. Het was onbegonnen werk om met negen musici tegenmelodieën rond een monodie te improviseren. We moesten dus aan arrangementen geraken die geraffineerd genoeg waren om de rijkdom van een strijkkwartet te benutten. Philippe Malfeyt was bereid dit te doen, hij leverde prachtige composities, waarin oude, traditionele en moderne instrumenten instrumenten bijzonder mooi samensmelten. Hij creëerde een universum, dat tegelijk modern en nostalgisch is. Sinds de première van dit programma, twee jaar geleden, is de ballingschap die we toen vanuit poëtische invalshoek benaderden helaas pijnlijk actueel geworden.

'De violen huilen om de verloren tijd die niet meer terugkomt

De violen huilen om een verloren vaderland dat misschien terugkom' (Mahmoud Darwich)

Extraits audio

pour des raisons de protection des fichiers, les audios sont à écouter en clinquant sur ce lien

extraits audios

Tramontana (Philippe Malfeyt - uittreksel dit Exilio).

La Roza Enflorese

Edith Saint-Mard zang

Bernard Mouton blokfluiten

Philippe Malfeyt viola da mano, ud, lauta

Anne Niepold diatonisch accordeon

Vincent Libert percussie

Sinds 2000 legt het Belgische ensemble La Roza Enflorese zich toe op het eenstemmig sefardisch repertoire. Deze liederen, die wortelen in de orale traditie, bieden vele interpretatiemogelijkheden. Het ensemble bestaat uit vijf muzikanten met verschillende muzikale achtergronden en presenteert deze sefardische gezangen als een ontmoeting tussen oude, traditionele en hedendaagse muziek, waarbij zowel een beroep gedaan wordt op de instrumentale technieken van de etnische muziek als op improvisatie. Teneinde een gevarieerd en contrasterend klankbeeld te creëren, brengt La Roza Enflorese instrumenten samen uit verschillende streken en periodes (vedels, gamba’s, luit, vihuela, blokfluiten, kromhoorns, slaginstrumenten uit het Midden-Oosten). Al is deze muzikale rijkdom niet in overeenstemming met de sefardische traditie waarin de liederen enkel vertolkt werden door een vrouwenstem, hoogstens begeleid op een tamboerijn, ze verwijst naar de invloeden die deze muziek onderging na de diaspora van 1492. Deze benadering wint aan betekenis in een tijd waarin culturele grenzen vervagen, en waarin cultuur meer dan ooit synoniem is voor ontmoeting. In hun nieuwste programma’s en in het bijzonder in Exilio, het vijfde album dat in het voorjaar 2016 wordt uitgebracht, stelt La Roza Enflorese zich open voor nieuw repertoire: monodische liederen, die in een totaal nieuwe (moderne) context geplaatst worden; Spaanse renaissancepolyfonie en originele composities.

2015-6-24_la_roza_-_shooting_autre_proposition_cadrage-15-1462373253

foto Harold Noben

Quatuor Alfama

Elsa de Lacerda viool

Céline Bodson viool

Morgan Huet altviool

Renaat Ackaert cello

HHet Alfama Kwartet werd tien jaar geleden in Brussel opgericht en is een van de toonaangevende ensembles van vandaag. Het zet zijn muzikaal parcours verder met repertoire gaande van klassiek tot hedendaags. Het kwartet volgde masterclasses bij Walter Levin van het LaSalle Quartet, Rainer Schmidt van het Hagen Quartett, Heime Muller en Natalia Prischepenko van het Artemis Quartett, Eberhard Feltz en de leden van het Quatuor Danel. Het Alfama Kwartet treedt op in grote concertzalen en op diverse festivalpodia: Bozar, Philharmonie Luxembourg, Festival d’Ambronay, Cité de La Musique, Flagey, Musée d’Orsay, Festival de Stavelot, Opéra de Bordeaux, Opéra de Dijon, Festival d’Alcobaça, Espinho … Naast de concerten in kwartetvorm werkt het Alfama Kwartet regelmatig samen met partners als de celliste Camille Thomas, de pianisten Guillaume Coppola en Nathanaël Gouin, de klarinettist Florent Heau, de sopraan Jodie Devos en de mezzo-sopraan Albane Carrère. Samen met Ariane Rousseau schreef het Alfama Kwartet in 2011 ”Le rêve d’Ariane”. Deze fijne, ludieke voorstelling richt zich tot groot en klein en is de ideale gelegenheid om met het strijkkwartet kennis te maken. Le rêve d’Ariane is een waar succes en werd meer dan honderd keer opgevoerd, voor meer dan 20 000 kinderen. In 2015 lanceerden zij een Nederlandstalige versie en hopen daarmee evenveel kinderen in Vlaanderen en Nederland te kunnen bereiken. De volgende kindervoorstelling ”Pomme-Henriette” wordt in de herfst van 2015 gecreëerd in de Philharmonie van Luxemburg en staat in 2016 geprogrammeerd in onder andere de Philharmonie van Parijs en de Opera van Bordeaux.

La Roza Enflorese et le Quatuor Alfama sortent leur nouvel album: Exilio. Sortie en mai 2016